Béo phì đang là ngày càng phổ biến đối với trẻ nhỏ, trẻ em thừa cân có nguy cơ cao trở thành người lớn béo phì và có nguy cơ phát triển các bệnh mãn tính như bệnh tim và tiểu đường. Vậy đâu là những nguyên nhân gây ra tình trạng béo phì ở trẻ? Hãy cùng Debametulam tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây nhé
Béo phì ở trẻ em xảy ra trên toàn thế giới
Tỷ lệ béo phì ở trẻ em đang gia tăng ở mức báo động ở nhiều quốc gia. Ví dụ, ở Úc, cứ 5 trẻ em và người lớn thì có 1 người bị thừa cân hoặc béo phì. Tình trạng thừa cân và béo phì ngày càng trở nên phổ biến do cuộc sống của chúng ta có nhiều thay đổi. Những thay đổi này khiến mọi người ăn nhiều hơn hoặc ít vận động hơn, tất cả đều góp phần làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì, ví dụ:
- Khẩu phần thức ăn đa dạng hơn
- Giá thực phẩm ngày càng phải chăng hơn
- Thực phẩm và đồ uống giàu năng lượng đa dạng, bán tràn lan
- Vai trò của giáo dục thể chất trong chương trình học ngày càng giảm
- Tivi, điện thoại phát triển khiến trẻ ngày càng lười vận động
Béo phì có thể có tác động rất lớn đến cách trẻ nhận thức về bản thân và cách trẻ tương tác với người khác. Trẻ béo phì có thể trở nên tự ti về về cơ thể, điều này có thể ảnh hưởng đến các khía cạnh khác như xây dựng tình bạn và năng lực học tập ở trường.
Nguyên nhân của bệnh béo phì ở trẻ em
Trẻ em bị thừa cân và béo phì có thể đến từ rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân phổ biến nhất là do yếu tố di truyền, lười vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh hoặc sự kết hợp của các yếu tố này. Rất hiếm khi thừa cân do một tình trạng sức khỏe như vấn đề nội tiết tố gây ra. Khám sức khỏe và xét nghiệm máu có thể được thực hiện để xác định các tình trạng bệnh lý có thể gây ra béo phì.
Mặc dù béo phì có tính di truyền trong gia đình, nhưng không phải tất cả trẻ em trong gia đình có tiền sử béo phì đều sẽ bị thừa cân. Trẻ em có cha mẹ hoặc anh chị em thừa cân có nhiều nguy cơ bị béo phì hơn, nhưng điều này có thể liên quan đến các hành vi gia đình như thói quen ăn uống và thói quen hoạt động.
Chế độ ăn uống và mức độ hoạt động của trẻ có vai trò quan trọng trong việc quyết định cân nặng của trẻ. Hiện nay, việc cho trẻ tiếp cận các sản phẩm công nghệ từ sớm dẫn đến tình trạng trẻ lười vận động, một đứa trẻ trung bình dành khoảng 3 giờ mỗi ngày để xem tivi.
Trẻ em dưới 6 tuổi dành trung bình hai giờ mỗi ngày trước TV, xem DVD hoặc video. Trẻ lớn hơn và thanh thiếu niên trung bình 4,5 giờ mỗi ngày để xem TV, DVD hoặc video. Khi trẻ bắt đầu tiếp cận với máy tính và trò chơi điện tử, thời gian ngồi trước màn hình tăng lên 7 giờ một ngày. Những đứa trẻ xem nhiều hơn 4 giờ một ngày có nhiều khả năng bị thừa cân hơn những đứa trẻ xem 2 giờ hoặc ít hơn. Không có gì ngạc nhiên khi TV trong phòng ngủ cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ thừa cân.
Nguy cơ bệnh tật ở trẻ béo phì
Trẻ em bị béo phì có nguy cơ mắc một số bệnh, bao gồm:
- Bệnh tiểu đường loại 2, mặc dù tình trạng phổ biến nhất ở người lớn, hiện đang được chẩn đoán ở trẻ em.
- Cholesterol cao
- Huyết áp cao
- Rối loạn ăn uống như ăn vô độ
- Bệnh tim sớm
- Các vấn đề về xương
- Tình trạng da như phát ban nhiệt, nhiễm nấm và mụn trứng cá.
- Vấn đề cuộc sống
- Các vấn đề về hô hấp, chẳng hạn như đường thở bị tắc nghẽn và hạn chế thành ngực, gây khó thở khi vận động.
- Ngưng thở khi ngủ, tình trạng này gây khó thở khi ngủ. Nó cũng gây ra chứng ngủ ngáy, thường xuyên thức giấc và chất lượng giấc ngủ kém. Chứng ngưng thở khi ngủ khiến người lớn cảm thấy mệt mỏi và kém tập trung vào ban ngày.
- Bệnh cơ tim, là một vấn đề với cơ tim, xảy ra khi tim phải cố gắng nhiều hơn để bơm máu.
Để có thể xác định xem con bạn có bị thừa cân hay không thì các bậc phụ huynh có thể tham khảo tư vấn từ bác sĩ nhi khoa. Để xác định xem trẻ có bị thừa cân hay không, bác sĩ sẽ đo cân nặng và chiều cao của trẻ sau đó tính toán chỉ số khối cơ thể để so sánh giá trị này với các giá trị tiêu chuẩn. Bác sĩ cũng sẽ xem xét độ tuổi và kiểu tăng trưởng của con bạn.
Hỗ trợ trẻ em bị béo phì
Nếu con bạn bị thừa cân, việc hỗ trợ trở nên rất quan trọng đối với trẻ. Cảm nhận của trẻ về bản thân thường dựa trên suy nghĩ của cha mẹ về chúng, và nếu bạn chấp nhận con mình trong bất kỳ hoàn cảnh nào, con bạn có thể sẽ cảm thấy tốt hơn khi chấp nhận bản thân. Nói chuyện với trẻ để chia sẻ sự lo lắng mà trẻ cảm thấy.
Cha mẹ nên tập trung vào những thay đổi trong hoạt động thể chất và thói quen ăn uống trong gia đình. Bằng cách cho cả gia đình tham gia, mọi người đều được dạy những thói quen lành mạnh và đứa trẻ thừa cân không cảm thấy đơn độc.
Có nhiều cách để cả gia đình tham gia vào thói quen sống lành mạnh. Một số cách mà các mẹ có thể tham khảo như:
- Vận động cùng trẻ bởi khi trẻ thấy bạn hoạt động thể chất và thích thú, chúng sẽ có động lực để hoạt động tích cực hơn.
- Lập kế hoạch cho các hoạt động gia đình để mọi người tập thể dục như đi bộ, đi xe đạp hoặc bơi lội.
- Giảm thời gian bạn và gia đình dành cho các hoạt động như xem TV hoặc chơi trò chơi điện tử.
Phòng chống thừa cân và béo phì ở trẻ em
Điều quan trọng để giữ cho trẻ ở mọi lứa tuổi có cân nặng hợp lý là cách tiếp cận của cả gia đình. Cho trẻ tham gia vào việc lập kế hoạch và chuẩn bị các bữa ăn lành mạnh, đưa trẻ đi mua hàng tạp hóa để trẻ có thể học cách lựa chọn thực phẩm lành mạnh. Tránh những điều sau:
- Không khen thưởng hành vi tốt hoặc ngăn chặn hành vi xấu bằng đồ ngọt hoặc đồ ngọt. Chọn một giải pháp khác để định hướng hành vi của họ.
- Đừng loại bỏ hoàn toàn đồ ngọt và đồ ăn nhẹ yêu thích khỏi chế độ ăn của trẻ. Trẻ em sẽ nổi loạn và ăn quá nhiều những thực phẩm bị cấm này bên ngoài nhà hoặc bí mật ăn chúng.
- Không ép trẻ ăn hết. Nhận biết dấu hiệu đói ở trẻ em. Ngay cả trẻ sơ sinh quay lưng lại với bình sữa hoặc vú mẹ cũng cho thấy rằng chúng đã no. Khi trẻ đã ăn no, không nên ép trẻ ăn tiếp. Nhấn mạnh rằng họ ăn khi đói.
Nếu bạn ăn uống đầy đủ, tập thể dục thường xuyên và áp dụng những thói quen lành mạnh trong gia đình hàng ngày, bạn đã nêu gương về lối sống lành mạnh cho con bạn và điều đó sẽ tiếp tục. Nói chuyện với họ về tầm quan trọng của việc ăn uống đầy đủ và năng động. Quan trọng nhất là trẻ em cần biết rằng bạn yêu chúng, bất kể cân nặng của chúng và bạn muốn giúp chúng hạnh phúc và khỏe mạnh.
